پژوهشی برای معرفی شاهنامه مصور نو یافته از دوره صفوی (شاهنامه شاملو) متعلق به کتابخانۀ کاخ موزۀ نیاوران، تهران

author

عبدالمجید حسینی راد دانشیار دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

Abstract:

چکیده شاهنامه بیش از هر اثر ادبی در ایران مصور شده و نسخههای مصور ارزشمندی از آن تا به امروز شناخته شده است. با اینحال برخی از آنها تا کنون ناشناخته ماندهاند. نسخهای که در اینجا معرفی میشود، پیش از انقلاب در اختیار دفتر مخصوص فرح پهلوی قرار داشته و در روز عید سال 1355، به مناسبت پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی توسط فرح به شاه ایران اهدا شده است. این نسخه که تا سالها پس از انقلاب دسترسی به آن مقدور نبوده، تاکنون از نظر محققان پنهان مانده و از آن در نوشتههای محققان هنر ایران خبری داده نشده است. از تجدید جلد، مرمت و کیفیت نقاشیها میتوان پی برد که پیش از دوران پهلوی در کتابخانه قاجارها جای داشته است و اینک مامن آن کتابخانه کاخ نیاوران تهران است. این مقاله نسخه حاضر را که به سفارش حسین خان شاملو حاکم هرات در سال 1008 قمری صورت اتمام یافته، معرفی و آن را به اسم "شاهنامه شاملو" نامگذاری میکند. تحقیق حاضر به روش تحلیل آثار با بر رسی خود نسخه و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام شده است. شاهنامه شاملو در مجموع 44 نگاره بدون امضا دارد و به خط نستعلیق جانی ابن محمد قاسم محمد مومن مشهور به "اصح کرمانی" است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

معرفی شاهنامه مصور مورخ 1044 ه.ق. کابل برای نخستین بار

full text

معرفی شاهنامه مصور مورخ ۱۰۴۴ ه.ق. کابل برای نخستین بار

full text

معرفی و بررسی خمسه ای مصور از دوره ترکمانان متعلق به موزه هنر های اسلامی کوالالامپور

خمسه سرایی و خمسه نگاری از سنت‌های دیرپای ادب و هنر فارسی است، چنانچه می‌توان از آن بعد از شاهنامه نگاری به عنوان پراقبال ترین کتاب مورد توجه هنرمندان و حامیان نام برد. یک نسخه از خمسه مصور به تاریخ 904 ه.ق، زمان فرمانروایی ترکمانان بر ایران اکنون متعلق به مجموعه نسخ محفوظ در موزه هنر های اسلامی کوالالامپور، مالزی به شماره 5/25/2012 است؛ که تاکنون بررسی نشده است . این نسخه دارای 68 تک نگاره و 5...

full text

بررسی تطبیقی تذهیب آثار ادبی دوره تیموری و صفوی (شاهنامه بایسنقری و شاهنامه شاه تهماسبی)

نقوش تزیینی از اواخر قرن هفتم ه.ق. توسط نگارگران ایرانی به شکل متفاوتی در کتب‌ ادبی مصور به کار رفت. این شیوه جدید تذهیب طی قرن نهم ه.ق. تحت تأثیر تیموریان به تدریج فراگیر شد. تذهیب به کار رفته در مهمترین نسخ ادبی قرن نهم و دهم شاهنامه‌ بایسنقری و شاه‌تهماسب نیز نشانگر پیوندهای هنر کتاب‌آرایی میان دو دوره است و وجوه ممیزه آنها زمینه خوبی برای مطالعه ایجاد می‌کند. در این پژوهش با استفاده از مناب...

full text